พระท่ามะปรางค์กำแพงเพชร กรุวัดป่ามืด

พระท่ามะปราง ทั้งหมดนี้เป็นพระเครื่องที่นักนิยมสะสมพระทุกยุคทุกสมัยชื่นชอบกันยิ่งนัก พุทธศิลป์ขององค์พระออกแบบทรงประทับ มีทั้งเข่าใน และเข่านอก (ดูที่การวางมือตรงบริเวณเข่าขวา)

พระท่ามะปราง จ.กำแพงเพชร เป็นพระสกุลช่างศิลปะสุโขทัยแบบวัดตะกวน มีหลายเนื้อ อาทิ ชินเงิน ดิน ว่าน และสนิมแดง โดยเฉพาะพระเนื้อชินเงิน พบมากกว่าเนื้อชนิดอื่น และเป็นที่นิยมสูง

พุทธลักษณะ เป็นพระพิมพ์ทรงสามเหลี่ยมหน้าจั่ว องค์พระปฏิมาประทับนั่ง ปางมารวิชัยอยู่กึ่งกลาง พระหัตถ์ซ้ายแสดงพระอังคุฐ (นิ้วหัวแม่มือ) ชัดเจน นิ้วพระหัตถ์อีกสี่นิ้วหงายวางบนพระเพลา พระหัตถ์ขวาทรงวางชิดพระชานุแบบที่เรียกว่า “เข่าใน” แสดงง่ามพระอังคุฐ และนิ้วพระหัตถ์อีก ๔ นิ้ว ยาวเสมอกันลงมาจนจรดพระอาสนะ ซึ่งเป็นแบบลายขีด ลายคล้ายสามเหลี่ยมฟันปลาเล็กๆ ที่เรียงตามแนวตั้งเต็มฐาน ที่ทรงประทับ ใต้อาสนะที่เป็นลายขีดสวยงามนี้ ยังรองรับด้วยบัวเล็บช้างอีกห้าดอก (ตรงกลางเป็นดอกใหญ่) ซึ่งแทรกด้วยขีดคล้ายกลีบเล็กๆ อีกสี่ดอก ดูสวยงามวิจิตรบรรจงด้วยพุทธศิลป์

รอบองค์พระเป็นซุ้มขีดนูนทรงสามเหลี่ยม จนเห็นเป็นมิติแบบรางเลือน พระเกศไม่มีไรพระศก ปรากฏเห็นพระศกเป็นแบบเม็ดกลมใหญ่ เป็นแถวเรียงซ้อนกัน ๔ ชั้นลดหลั่นขึ้นไปด้านบน ที่ตรงปลายเป็นเกศเปลวเพลิงแหลมยาวขึ้นไปอย่างลงตัวสวยงาม

พระพิมพ์นี้มีพระพักตร์เป็นแบบผลมะตูมผ่าซีก มีความอิ่มเอิบ คมชัดทุกอย่าง แบบสกุลช่างสุโขทัย พระเนตรมีร่องขอบพระเนตร ดวงพระเนตรเป็นแบบเม็ดข้าวสารยาวรีชัดเจน พระเนตรซ้ายขององค์พระจะต่ำกว่าพระเนตรขวามาก (ระดับพระเนตรที่ต่างกันนี้ ใช้ในการพิจารณาแบบพิมพ์ว่า เป็นพิมพ์ของเมืองกำแพงเพชร)

พระนาสิกนูนสูง คล้ายผลชมพู่ผ่าซีก พระโอษฐ์ปรากฏเห็นชัดเจนทั้งบนและล่าง พระวรกายล่ำสันสมบูรณ์ มีเส้นสังฆาฏิพาดเฉียงลงมาที่พระอุทร เหนือพระนาภีชัดเจน ที่สำคัญมีจุดคล้ายรอยยุบเป็นจุดตาย ให้สังเกตอีกจุดหนึ่ง เกิดจากการที่แม่พิมพ์เกิดมีเนื้อตุ่มเกินในแบบแม่พิมพ์ จึงทำให้องค์พระทุกองค์เกิดรอยบุ๋มที่ระหว่างรักแร้ข้างซ้าย ส่วนด้านหลังองค์พระเป็นลายผ้าแบบค่อนข้างหยาบ บางองค์ไม่มีลายผ้าก็มี

พระท่ามะปราง จ.กำแพงเพชร ขนาดองค์จริง ฐานกว้าง ๒.๒ ซม. สูงประมาณ ๓.๕ ซม. พุทธคุณ ดีเยี่ยมด้านแคล้วคลาด และโดดเด่นทางอยู่ยงคงกระพันเป็นเลิศ สมกับเป็นพระเครื่องที่อยู่ในสกุลพระท่ามะปราง ที่มีต้นตำรับเป็นพระเครื่องที่มีประสบการณ์มากมาย จนได้นามกิตติคุณตามพุทธานุภาพอันเนื่องมาจากสมรภูมิ เมื่อครั้งกองทัพไทยเดินทางไปรบทางหัวเมืองภาคเหนือ เพื่อปราบ “เงี้ยว” ทหารไทยที่แขวนพระสกุลนี้ เมื่อโดนยิงแล้วไม่เป็นอันตราย จนพวกเงี้ยวต้องทิ้งปืนวิ่งหนี จึงได้ฉายาว่า “เงี้ยวทิ้งปืน”



เหตุผลนี้เอง ทำให้นักสะสมพระเครื่องต่างเสาะหาเพื่อต้องการครอบครองบูชา ในวงการพระรู้กันดีว่า เป็นพระที่หาของแท้จริงๆ ได้ยากมาก มีเพียงจำนวนน้อยเท่านั้น จึงมีราคาเช่าหากันสูงมาก ถึงหลักหลายๆ แสนบาท

ดังนั้น นักนิยมสะสมพระเครื่องจึงเสาะหา พระท่ามะปราง ของ จ.กำแพงเพชร ซึ่งจัดว่าพิมพ์พระ มีศิลปะงดงามที่สุด และพระมีจำนวนมากพอสมควร มาใช้แทน พระท่ามะปราง กรุวัดท่ามะปราง (เงี้ยวทิ้งปืน) ซึ่งมีน้อยและหามาบูชาได้ยาก

นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยประกอบอีกด้านหนึ่งที่ชวนให้อยากครอบครอง คือ ในการจัดลำดับชั้นทำเนียบ แต่เดิมมา ในวงการพระเครื่องในยุคสมัยก่อนแล้ว เคยจัดพระอันดับเนื้อชิน ๕ องค์เรียกว่า พระอัครพลานุภาพภาคี ได้แก่ พระเครื่องสำคัญๆ สำหรับสวมสร้อยห้อยคอ เพื่อกฤตยาคมล้ำเลิศทางคงกระพันชาตรี ดังนี้

๑.พระร่วงหลังรางปืน เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ศรีสัชนาลัย (เชลียง) จ.สุโขทัย เป็นองค์ประธาน ๒.พระนางพญาท่ามะปราง (พระท่ามะปราง) กรุวัดท่ามะปราง จ.พิษณุโลก เนื้อชินเงิน สนิมเกล็ดกระดี่ หรือเกล็ดพิมเสน ๓.พระหูยาน เนื้อชินเงิน พิมพ์ใหญ่ กรุเก่า วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จ.ลพบุรี ๔.พระพุทธชินราชใบเสมา เนื้อชินเงิน พิมพ์ใหญ่ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จ.พิษณุโลก ๕.พระท่ากระดาน เนื้อตะกั่วสนิมแดง กรุทุ่งใหญ่นเรศวร จ.กาญจนบุรี

พระอัครพลานุภาพภาคี ที่กล่าวมานี้ มีพระของ จ.พิษณุโลก มากกว่าของจังหวัดอื่น ถึง ๒ ชนิด คือ พระนางท่ามะปราง และ พระพุทธชินราชใบเสมา

ดังนั้น ในช่วงที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน ได้มีการจัดอันดับชั้นทำเนียบพระเนื้อชินขึ้นใหม่ เรียกว่า พระเบญจภาคีเนื้อชิน ชุด “ยอดขุนพล” มีการตัดพระสกุลท่ามะปราง ของ จ.พิษณุโลก ที่มีมากกว่า ซึ่งอยู่ในอันดับ ๒ ออกไป และเพิ่มพระของ จ.สุพรรณบุรี เข้าไปแทน แต่จัดอยู่ในอันดับท้ายสุด ลำดับที่ ๕ คือ พระมเหศวร กรุวัดพระศรีมหาธาตุ ส่วนอันดับอื่นก็เลื่อนขึ้นไปแทนกันตามลำดับ จนครบ ๕ จังหวัด

พระท่ามะปราง จ.กำแพงเพชร ราคาเช่าหา พระสภาพปานกลางอยู่ที่หลักหมื่นปลาย ถึงแสนกว่าขึ้นไป องค์ที่สวยคมชัด คราบปรอทขาวสมบูรณ์ บางองค์ขึ้นไปถึง ๒ ถึง ๓ แสนได้อย่างสบายๆ พระพิมพ์นี้ในตลาดพระมีวางขายมากมายทุกสนาม ล้วนเป็นของเลียนแบบ มีให้พบเห็นมากมายหลายระดับฝีมือ ก่อนซื้อต้องแม่นพิมพ์ ให้สังเกตพิรุจที่ราคา ควรพิจารณาคราบดินขี้กรุให้ดี เพราะพระเมืองกำแพงเพชรพิมพ์นี้ คราบขี้กรุที่ถูกต้อง จะต้องเป็นดินมีสีส้มอ่อนๆ ที่แห้งสนิทแบบชนิดมีอายุเก่าแท้ ปรากฏให้เห็นประปรายทั่วไปตามองค์พระ ปัจจุบัน พระปลอมขี้กรุดินสีส้ม ทำได้ใกล้เคียงมาก ชนิดที่ใช้ตาเปล่าๆ ในการพิจารณา อาจจะไปได้พระปลอมระดับสูงก็ได้